υγρό πυρ,το πιο καλά φυλαγμένο μυστικό!

Τα μυστικά έχουν πάντα την ...τάση να αποκαλύπτονται, περισσότερο ή λιγότερο τυχαία.
Ένα ιστορικό μυστικό όμως, που δεν αποκαλύφθηκε ποτέ, ήταν η σύνθεση του υγρού πυρός, του πιο καταστροφικού βυζαντινού όπλου.
Για τον εφευρέτη του ο ιστορικός Θεοφάνης μας λέει ότι ήταν ο Καλλίνικος , ένας μηχανικός από την Ηλιόπολη της Συρίας, ενώ άλλοι ιστορικοί αποδίδουν την εφεύρεση σε ομάδα χημικών.
Η ...πρεμιέρα της χρήσης του υγρού πυρός σε μάχη έγινε εναντίον των Αράβων, το 672 μ.Χ.

Πώς χρησιμοποιούνταν

Το υγρό πυρ φαίνεται να χρησιμοποιούνταν με δύο τρόπους:

• εκτοξευόταν από σίφωνες (σωλήνες), αφού πρώτα το έφερναν σε ειδικές συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης ή/και
• γέμιζαν μ'αυτό κεραμικά δοχεία σαν χειροβομβίδες και τα εκτόξευαν εναντίον των εχθρών

Πώς συμπεριφερόταν το υγρό μετά την εκτόξευση

• η εκτόξευση συνοδευόταν από δυνατό θόρυβο και καπνό
• η λειτουργία του ήταν εμπρηστική (έβαζε φωτιά), καθώς συνέχιζε να καίει ακόμη κι όταν έπεφτε μέσα στο νερό (λέγεται από κάποιες ιστορικές πηγές ότι μπορούσε να σβηστεί μόνο από ορισμένες ουσίες όπως άμμο, που του στερούσε οξυγόνο, δυνατό ξύδι και ούρα, προφανώς μέσω κάποιας χημικής αντίδρασης)

Γιατί δεν αποκαλύφτηκαν ποτέ τα μυστικά του

• η κατασκευή του γινόταν μόνο σε επιλεγμένα σημεία κοντά στην Κωνσταντινούπολη, με βασικό αυτό στην περιοχή της Συληβρίας, και πάντα η διαδικασία παραγωγής του ήταν ανατεθειμένη σε αυτοκρατορικούς αξιωματούχους οι οποίοι έδιναν αναφορά απευθείας στον Αυτοκράτορα
• οι διάφοροι χειριστές και τεχνίτες του συστήματος είχαν κατά πάσα πιθανότητα γνώση μόνο ενός επιμέρους εξαρτήματος, εξασφαλίζοντας ότι κανένας εχθρός δεν θα μπορούσε με μιας να αποκτήσει πλήρη γνώση του

Τελικά, από τι ήταν φτιαγμένο;

• Η πρώτη, και για πολύ καιρό πιο διαδεδομένη, θεωρία σχετικά με τη σύσταση του ήταν ότι το κύριο συστατικό ήταν νιτρικό κάλιο, ουσιαστικά δηλαδή ότι το υγρό πυρ ήταν μια πρώιμη μορφή πυρίτιδας (μπαρουτιού). Η θεωρία αυτή προήλθε από την περιγραφή έντονου θορύβου και καπνού κατά την εκτόξευση, καθώς και από την απόσταση στην οποία μπορούσε να εκτοξευθεί το όπλο, που ερμηνεύτηκαν ως προϊόντα εκρηκτικής αντίδρασης.
• Μια δεύτερη άποψη, βασιζόμενη στο γεγονός ότι το υγρό πυρ δεν έσβηνε στο νερό – αλλά σύμφωνα με ορισμένες πηγές το νερό το έκανε να καίει πιο έντονα – θεώρησε ότι η εμπρηστική ουσία βασιζόταν σε ένα μίγμα με βάση τον ασβέστη, που όταν αναμιχθεί σε νερό προκαλεί εκρηκτική αντίδραση.
• Οι περισσότεροι σύγχρονοι ερευνητές συμφωνούν ότι το υγρό πυρ βασιζόταν στο πετρέλαιο (σε μορφή νάφθας) , στο οποίο φαίνεται να είχαν πρόσβαση οι Βυζαντινοί. Επιπλέον θεωρείται ότι περιείχε και κάποιο είδος ρητίνης (ρετσίνι) για να πήζει, να κολλάει στην επιφάνεια όπου εκτοξευόταν και να αυξάνει την ένταση και τη διάρκεια της καύσης.

Δεν περιμένατε βέβαια να σας αποκαλύψω όλα τα μυστικά!

*πηγές:
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CE%B3%CF%81%CF%8C_%CF%80%CF%85%CF%81
http://greekhistoryevents.pblogs.gr/2011/05/to-ygro-pyr-twn-byzantinwn.html
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hand-siphon_for_Greek_fire,_medieval_illumination.jpg